آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که صنعت نساجی تا کنون چه کمکی به علم پزشکی کرده و آیا در این راستا توانسته موفق عمل کند؟ صنعت نساجی به دلیل کاربردهای فراوان در صنایع مختلف، همواره مورد توجه افراد بسیاری بوده است و از کاربردهای مهم آن می‌توان به صنعت پزشکی و سایر قسمت‌های مرتبط با سلامت و بهداشت انسان اشاره کرد. صنعت نساجی طی سالیان اخیر با پیشرفت‌ها و نوآوری‌های متعدد توسعه و گسترش فراوانی یافته است.

کاربردهای صنعت نساجی به علم پزشکی

محصولات نساجی با توجه به نیازهای خاص طراحی شده و دارای کاربردهای متفاوتی می‌باشد. محصولات مناسب و قابل استفاده در جراحی و پزشکی دارای ویژگی‌های استحکام و انعطاف پذیری هستند. از جمله این مواد می‌توان به پارچه‌های تاری پودی و حلقوی، نخ‌های چند فیلامتی و تک فیلامنتی، بی‌بافت‌ها و ساختارهای کامپوزیتی اشاره کرد که باعث گسترش کاربرد یک نخ بخیه ساده و پارچه‌های ساده برای نظافت محیط‌های غیر جراحی در اتاق عمل، تا ساختارهای پیچیده و ترکیبی جایگزین برای استخوان شده است.

مواد نساجی در صنعت پزشکی

مواد نساجی در صنعت پزشکی شامل اعضای مصنوعی، مواد غیر قابل کاشت، محصولات بیمارستانی و مواد قابل کاشت است که در ادامه به تفکیک، به بررسی هر مورد می‌پردازیم.

• اعضای مصنوعی

اعضای مصنوعی شامل ارگان‌های مصنوعی هستند که برای تصفیه خون و موارد دیگر کاربرد دارند.
اعضای مصنوعی شامل کلیه مصنوعی از جنس ویسکوز تو خالی و یا پلی‌استر توخالی است که وظیفه آن گردش خون از میان پوسته‌ها و غشاء‌هایی است که ممکن است یک صفحه مسطح یا دسته‌ای از الیاف سلولزی بازیافتی توخالی باشد و وظیفه‌ی جداسازی مواد زائد و ناخواسته را دارد. همچنین کبد مصنوعی از جنس ویسکوز تو خالی و ریه مصنوعی از جنس پروپیلن تو خالی و یا سیلیکون تو خالی می‌باشد.

• مواد غیر قابل کاشت (مصارف خارجی)

مواد غیر قابل کاشت برای استعمال خارجی در بدن کاربرد دارد و این مواد معمولاً در تماس با پوست هستند. مواد غیر قابل کاشت شامل موارد زیر است.

• گچ‌‌ها
• گازها
• لایی
• پانسمان (پدهای جاذب)
• پارچه‌های زخم بندی
• بانداژها (ساده غیر الاستیکی و یا الستیکی/ نگهدارنده سبک/ متراکم/ ارتوپدی)
• محصولات بیمارستانی

بیشترین منابع سرایت عفونت و آلودگی به بیماران، توسط کارمندان و پرستاران است که به همین منظور صنعت نساجی به کمک پزشکی رفته و با ارائه‌ی محصولات بیمارستانی، قدمی مفید برداشته که به همین منظور تولید محصولاتی مانند روپوش‌های جراحی بی‌بافت که اجازه خروج ذرات را نمی‌دهند و مانع انتشار آلودگی به بیمار می‌شوند، را ارائه داده است. همچنین ماسک‌های جراحی با دارا بودن لایه میانی خیلی نازک و پوشیده شدن دو طرف آن، از اکریلیک بی‌بافت با لایه تار عنکبوتی موازی به فیلتر کردن و حفظ نفوذپذیری هوا کمک می‌کنند. کلاه‌های جراحی یکبار مصرف نیز بر پایه الیاف سلولزی و منسوجات بی‌بافت اسپان لید و لایه تار عنکبوتی تولید می‌شوند تا از انتقال آلودگی‌ها و باکتری‌ها جلوگیری کنند. پرده‌ها و پارچه‌های اتاق عمل نیز از پارچه‌های پلی‌استری حلقوی تاری برای راحتی و مقاومت در برابر آلودگی‌های میکروبی قابل استفاده هستند. قسمت دیگری که برای منسوجات قابل استفاده در پزشکی کاربرد دارد، تشک‌ها، لباس‌ها، ملحفه‌ها، پوشک بچه و تمیز کننده‌ها هستند.

• مواد قابل کاشت

مواد قابل کاشت شامل بافت‌های نرم (تاندون مصنوعی، رباط‌های مصنوعی، غضروف مصنوعی، لنزهای تماسی و پوست مصنوعی)، کاشت‌های ارتوپدی (مفصل‌ها و استخوان‌های مصنوعی) و کاشت‌های قلبی و عروقی (پیوندهای عروقی و دیچه قلب) هستند.

مهم‌ترین شرکت‌های فعال در زمینه تولید کالاهای نساجی 

مهم‌ترین شرکت‌های تولید کننده کالاهای نساجی هوشمند که در بخش پزشکی و‌سلامت فعالیت دارند شامل گزینه‌های زیر است.

• Vista Medical
• Siren
• Gentherm
• 3TEKS
• Pireta
• Camira
• Schoeller Textil AG
• Carré Technologies Inc
• Sensoria Health Inc

بازار جهانی منسوجات در صنعت پزشکی

بیشتر محصولات بهداشتی در دنیا یکبار مصرف هستند و موارد بسیار کمی قابل استفاده مجدد هستند. دهه1980-1990 میلادی نقطه شروعی برای پیشرفت منسوجات پزشکی با نرخ سالانه 11% بوده است و طی سال‌های 1999-2000 میلادی این نرخ به 10% کاهش پیدا کرده است0 در اروپای غربی نیز در سال‌های 1947-1970 میلادی استفاده از منسوجات پزشکی از 3000 تن به 19700 تن افزایش یافته است. همچنین این اعداد در سال 1980 میلادی 11/3 میلیون دلار و در سال 1990 میلادی 32/1 میلیون دلار بوده است. در ادامه منسوجات پزشکی در سال 2000 میلادی بازار 76 بیلیون دلاری آمریکا و 10% سهم بازار منسوجات اروپا را با توجه به سرعت رشد ۳-۴ % و تولید ۱۰۰۰۰۰ تن الیاف را به خود اختصاص داده است.

سخن نهایی

در حال حاضر سرعت پیشرفت علم به حدی بالا است که روزانه با تکنولوژی و نوآوری‌های جدید فراوانی روبرو می‌شویم و این تکنولوژی‌ها تمامی زندگی انسان‌ها را در بر گرفته است. در واقع هدف از این نوآوری‌ها بهبود زندگی و کمک به زندگی راحت‌تر بوده که یکی از این موارد صنعت نساجی می‌باشد و این صنعت، همواره به کمک علم پزشکی رفته‌ و بخش مهمی از زندگی هر فرد را در بر می‌گیرد. در نگاه اول ممکن است کالاهای نساجی خیلی ساده به نظر برسند در صورتی که تمامی مراحل و طراحی آن‌ها با حضور پر رنگ مهندسین نساجی صورت گرفته است.
پس با توجه به توضیحات عنوان شده، کالاهای نساجی در تمامی جنبه‌های پزشکی و جراحی تاثیرگذار هستند که در این مقاله به بررسی انواع آن پرداختیم. آیا تا به حال شما به کالاهای نساجی استفاده شده در پزشکی توجه کرده بودید؟ تا به امروز چه کالاهایی از صنعت نساجی در پزشکی برای شما جالب بوده است؟